"Πίστευε και μη ερεύνα"

Πριν πάω παρακάτω, θα ήθελα εδώ να επισημάνω ότι αυτή είναι η τελευταία δημοσίευση σ'αυτό το ιστολόγιο, γιατί τις επόμενες ημέρες θα επικεντρώσω τις προσπάθειές μου στη δημιουργία ένος άλλου, κεντρικού ιστολογίου, το οποίο θα παραπέμπει σε άλλα επιμέρους ιστολόγια, τα οποία θα αποτελούν ξεχωριστές θεματικές ενότητες. Να'ναι οι δημοσιεύσεις νοικοκυρεμένες: αλλού όσα έχουν σχέση με την πολιτική, αλλού όσα έχουν σχέση με την τεχνολογία, αλλού τα αυτοκινητιστικά, φωτογραφικά κλπ. Μην είναι ανακατεμένα.

Τέλος πάντων, μέχρι να καταπιαστώ με αυτό, ας συμβάλω για τελευταία φορά σ'αυτήν την ακαταστασία που επικρατεί εδώ μέσα...

Όπως δηλώνει και ο τίτλος, το θέμα μου για σήμερα είναι το "πίστευε και μη ερεύνα". Πολύς λόγος έχει γίνει γι'αυτό το ζήτημα. Το είπε ή δεν το είπε ο Χριστός; Αν το είπε, γιατί δεν είναι στα ευαγγέλια; Αν δεν το είπε, ποιος το είπε, πότε και γιατί; Επίσης, πολλοί σήμερα μας λένε ότι δεν είναι "πίστευε και μη ερεύνα", αλλά "πίστευε και μοι ερεύνα" ή, υιοθετώντας τη δελφική πρακτική των διφορούμενων χρησμών, "πίστευε και μη, ερεύνα".

Στην πραγματικότητα όμως, η όλη υπόθεση ξεκίνησε αλλιώς.

Η αρχική φράση ήταν "πίστευε τωι θαύματι και μη ερεύνα τοις λογισμοίς το γενόμενον" και αποτελεί μέρος της κατάληξης της ομιλίας του επισκόπου Αγκύρας Θεόδοτου στην Γ' Οικουμενική Σύνοδο του 431 μ.Χ. Παρακαλώ προσέξτε:

Γ' Οικουμενική Σύνοδος, Έφεσος 431
Θεοδότου επισκόπου 'Αγκύρας, ομιλία λεχθείσα εν τήι ημέραι τής γεννήσεως τού σωτήρος ημών 'Ιησού Χριστού, υπανεγνώσθη δέ καί αυτή εν τήι αυτήι συνόδωι.

Ομολογώ τοιγαρούν τόν αυτόν θεόν καί άνθρωπον, θεόν μέν πρό αιώνων, άνθρωπον δέ γενόμενον εκ τού τόκου αρξάμενον, ου δύο, αλλ' ένα, ου φραζόμενον ως ένα, διττόν δέ επινοούμενον: ουδέ γάρ μάχεσθαι δεί τώι λόγωι τήν έννοιαν. ου νοούμεν δύο, ομολογούμεν δέ ένα: τό γάρ οικονομίαι καί θαύματι συνημμένον ουδέ λόγος διίστησιν ουδέ έννοια. ει δέ τις επινοίαι διαστήσειε τό συνημμένον, διαλελυμένον ενόησε καί ψευδής η έννοια γίνεται, διαστήσασα <δηλονότι> τό συνημμένον αεί. δεί ούν συνομολογούσαν έχειν τώι λόγωι τήν έννοιαν. ένα λέγεις Χριστόν, τόν αυτόν θεόν καί άνθρωπον; ουκούν ένα καί νόει. ει δέ λέγεις μέν ένα, επινοείς δέ δύο, τώι λόγωι σου πολεμούσαν έχεις τήν έννοιαν. μή ούν λέγε δύο διαφοράι τινι διιστάμενα. ει γάρ ενοίς τώι λόγωι, μή τέμηις τήι εννοίαι: ει δέ τέμνεις ταίς εννοίαις, τήν ένωσιν ήρνησαι. μή ούν πρός φύσεις διισταμένας καταγάγηις τόν λογισμόν, θεού τήν άκραν θαυματουργήσαντος ένωσιν. πίστευε τώι θαύματι καί μή ερεύνα λογισμοίς τό γενόμενον. μή καταλύσηις τό θαύμα, ευρείν τόν λόγον φιλονεικών: ου γάρ μένει τό θαύμα ού ο λόγος γνωρίζεται. ει τού γενομένου γνώριμος ο λόγος, ουκέτι σημείον ουδέ θαύμα τό γεγονός: ει δέ σημείον καί θαύμα, καταλιπών λογισμούς τήν πίστιν ανάλαβε, ομολογών ένα κύριον 'Ιησούν Χριστόν καί θεόν καί άνθρωπον τόν αυτόν ουδέ επινοίαις ουδέ λογισμοίς διιστάμενον, ίνα μή τά ενωθέντα λογισμοίς διαστήσαντες οικονομίαν σωτήριον αρνησώμεθα. ει γάρ ένωσις θεού καί ανθρώπου διά τής οικονομίας γνωρίζεται, ο τήν ένωσιν διαστήσας τήν οικονομίαν ηρνήσατο. πιστεύσωμεν ούν τής οικονομίας τοίς θαύμασιν, ίνα πιστευθείς ο Χριστός τοίς ομολογούσι ταύτην τήν χάριν βασιλείαν ουρανών δωρήσηται, ής γένοιτο πάντας ημάς επιτυχείν χάριτι τού Χριστού, ώι η δόξα εις τούς αιώνας. αμήν.

Το απόσπασμα αυτό έχει δημοσιευθεί επίσης και στο 12830.gr, συνεπώς δεν αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία μου ή πρωτοτυπία του ιστολογίου μου. Επίσης, υπάρχει στην εκκλησιαστική βιβλιογραφία, αλλά περιέργως (ή ίσως όχι και τόσο περιέργως) αποσιωπάται η προέλευση του αρχικού αποσπάσματος και όλοι οι εκκλησιαστικοί κύκλοι λένε ότι "δεν ξέρουν πότε πρωτοειπώθηκε, από ποιον και ποια μορφή είχε αρχικά".