Οι εγκληματίες που καταστρέφουν το δάσος της Πεντέλης

Ποιοι εγκληματούν κατά της Πεντέλης

Η ομώνυμη Ιερά Μονή διεκδικεί 47.500 (!!!) στρέμματα, 24 οικοδομικοί συνεταιρισμοί 11.000 στρ. (!!!) ενώ το βουνό γεμίζει με αυθαίρετα

Της Τανιας Γεωργιοπουλου

Στις 16 Αυγούστου 2007 μια ακόμα πυρκαγιά ξέσπασε στην Πεντέλη. Αυτή τη φορά έκαψε 9.400 στρέμματα δάσους. Τρεις μήνες αργότερα η έκταση δεν έχει κηρυχθεί αναδασωτέα, ώστε να μπει σε καθεστώς προστασίας, γεγονός που γεννά πολλές υποψίες λόγω κυρίως του πρότερου... ανέντιμου βίου. Οι εκτάσεις του δάσους έπειτα από κάθε πυρκαγιά μειώνονται, ενώ τα οικήματα σκαρφαλώνουν όλο και πιο ψηλά στο βουνό. Οικοδομικοί συνεταιρισμοί, ιδιώτες, η Μονή Πεντέλης, υπηρεσίες αλλά και μια σειρά επαγγελματιών στην περιοχή συνεργάζονται αποτελεσματικά, όπως φαίνεται, ώστε τμήματα δάσους να εξαιρεθούν από την αναδάσωση, δημιουργώντας έτσι οικόπεδα εκατομμυρίων. Είναι άραγε τυχαίο ότι αμέσως μετά την πυρκαγιά της 16ης Αυγούστου, που «πέτυχε» να κάψει μια σεβαστή έκταση στην Πεντέλη, σταμάτησαν τα «συμβάντα» στην περιοχή;

Τις επόμενες ημέρες εκπνέει το χρονικό περιθώριο που ορίζει η νομοθεσία για να κηρυχθεί η καμένη δασική έκταση στην Πεντέλη αναδασωτέα. Αυτό ασφαλώς δεν σημαίνει ότι στις 16 Νοεμβρίου «τελείωσαν όλα» για το δάσος της Πεντέλης. Αλλωστε, σύμφωνα με πληροφορίες, το δασαρχείο κάνει μια προσπάθεια να προλάβει την κατάθεση του σχεδίου αναδάσωσης στην αρμόδια Περιφέρεια εντός των προθεσμιών.

«Γκρίζες ζώνες»

Είναι ενδεικτικό όμως της κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή, όπου πολλοί μετά την πυρκαγιά μιλούν για «γκρίζες ζώνες», για εκτάσεις το ιδιοκτησιακό καθεστώς των οποίων αμφισβητείται - μήπως ήρθε η ώρα να αποχαρακτηριστούν περιοχές-φιλέτα ώστε οι άνθρωποι να μπορέσουν επιτέλους να «αξιοποιήσουν» τις περιουσίες τους;

Το παζλ του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εκτάσεων του βουνού είναι περίπλοκο και δύσκολο να οργανωθεί σε μια ολοκληρωμένη εικόνα εφόσον δεν υπάρχουν δασικοί χάρτες και δασολόγιο. Μια βόλτα στην περιοχή της Νέας Πεντέλης με άνθρωπο που ξέρει πρόσωπα και πράγματα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική. Το δάσος γύρω από τον οικισμό της Νέας Πεντέλης -που εντάχθηκε στο σχέδιο πόλης το 1954- κάηκε ολοσχερώς φέτος το καλοκαίρι. Μόνο ανάμεσα στα σπίτια του οικισμού έχουν απομείνει κάποια πεύκα. Γύρω από τον νόμιμο οικισμό, στα καμένα, υπάρχουν αυθαίρετα σπίτια που κάηκαν. Τα κουφάρια των δέντρων στέκουν μαύρα και περιφραγμένα, αφού όλο το δάσος γύρω από τον οικισμό διεκδικείται. Πολλοί μάλιστα από τους διεκδικητές παλεύουν για περισσότερο από 50 χρόνια να μετατρέψουν το δάσος σε οικόπεδα. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν αγοράσει το δάσος από τη Μονή Πεντέλης, «αγοράζοντας» παράλληλα τόσο το ιδιοκτησιακό πρόβλημα όσο και το πρόβλημα χρήσης.

Η Μονή Πεντέλης

Το καθαρά δημόσιο τμήμα της Πεντέλης εκτείνεται από το δάσος της Ραπεντώσας έως τη δασική έκταση που ανήκει στην περιφέρεια της Νέας Μάκρης. Στο δάσος του Πεντελικού, τουλάχιστον 24 οικοδομικοί συνεταιρισμοί διεκδικούν ώς και 11.044 στρέμματα. Η Μονή Πεντέλης εμφανίζεται να διεκδικεί 47.500 στρέμματα, οι τίτλοι ιδιοκτησίας των οποίων όμως κάηκαν στην εκστρατεία του Ομέρ Βρυώνη, το 1827. Ενα μεγάλο μέρος της έκτασης έχει πουληθεί σε ιδιώτες ή και σε συνεταιρισμούς. Χαρακτηριστικά, ο δήμαρχος Παλαιάς Πεντέλης και πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπλασης του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) κ. Δημήτρης Στεργίου εξηγεί ότι περίπου 10.000 στρέμματα πούλησε η Μονή Πεντέλης σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς και ιδιώτες τη δεκαετία του 1970. Ο δασάρχης Πεντέλης κ. Αλέξανδρος Ρήγας, κάνει λόγο για «δεκάδες χιλιάδες στρέμματα που έχει πουλήσει η Μονή σε ιδιώτες και συνεταιρισμούς».

Πολλοί ιδιώτες επίσης φέρονται να κατέχουν εκτάσεις στην περιοχή του Πεντελικού. Θα χρειαζόταν τουλάχιστον άλλη μία Πεντέλη για να ικανοποιηθούν όλοι όσοι φέρονται ως «ιδιοκτήτες» του δάσους του Πεντελικού. Και βέβαια όλοι αυτοί οι διεκδικητές δεν επιθυμούν να κατέχουν δάσος αλλά να μετατρέψουν τις ιδιοκτησίες τους σε οικόπεδα κερδίζοντας πάρα πολλά χρήματα. Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για περιοχές όπως τα Μελίσσια, η Παλαιά και Νέα Πεντέλη, η Πολιτεία, η Κηφισιά. Ολοι γνωρίζουμε πόσο κοστίζει ένα στρέμμα σε αυτές.

Το βουνό αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα διαχείρισης. Ο δήμος Νέας Πεντέλης την άνοιξη, ξεκίνησε τη διαδικασία υπογραφής προγραμματικής σύμβασης με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη διαχείριση τμήματος του δάσους που βρίσκεται στα διοικητικά όρια του Δήμου. Το δασαρχείο έδωσε την έγκρισή του, όμως έκτοτε η τύχη της προγραμματικής σύμβασης αγνοείται. Ανθρωπος του δήμου εξηγεί ότι σε αυτές τις περιπτώσεις το υπουργείο δεν εγκρίνει τη σύμβαση προκειμένου να μην έρθει σε αντίθεση με εκείνους που διεκδικούν εκτάσεις, και συγκεκριμένα, τη Μονή Πεντέλης. «Θα μπορούσαμε βέβαια να ζητήσουμε την έγκριση και του διακάτοχου (της Μονής), αλλά σε αυτή την περίπτωση είναι σαν να αναγνωρίζουμε ότι έχει ιδιοκτησιακά δικαιώματα» τονίζει. Το αποτέλεσμα είναι το δάσος να βρίσκεται στο έλεος όχι μόνο των καταπατητών αλλά και της έλλειψης διαχείρισης που οδηγεί στην καταστροφή του.

Συνολικά, 24 οικοδομικοί συνεταιρισμοί διεκδικούν πάνω από 11.000 στρέμματα στο Πεντελικό όρος. Οι συνεταιρισμοί αυτοί στήθηκαν από μια κοινωνική, επιστημονική, επαγγελματική ομάδα κυρίως τις δεκαετίες του 1960-70, που χρησιμοποίησε ως προμετωπίδα ανθρώπους αναγνωρισμένου κοινωνικού κύρους. Κάνοντας χρήση εγγράφων στα όρια της νομιμότητας εμφανίζονται να κατέχουν δάση και δασικές εκτάσεις. Οι άνθρωποι εγνωσμένου κύρους που συμμετείχαν και συμμετέχουν στους εν λόγω συνεταιρισμούς βοηθούν στη συνέχεια στην προώθηση των συμφερόντων του συνεταιρισμού, δηλαδή στη λύση του ιδιοκτησιακού ζητήματος και στον αποχαρακτηρισμό των εκτάσεων ώστε να μπορέσουν αυτές να οικοδομηθούν. Η περίοδος μετά τη φωτιά είναι η καταλληλότερη, καθώς ολόκληρα τμήματα του δάσους που κάηκαν δεν κηρύσσονται αναδασωτέα, με διάφορα προσχήματα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του οικοδομικού Συνεταιρισμού Αγίου Σπυρίδωνα, που διεκδικούσε έκταση τριών χιλιάδων στρεμμάτων στην Πεντέλη. Κατάφερε να εξαιρεθούν της αναδάσωσης από την πυρκαγιά του 1995 και άρχισε να κτίζει.

Στο Λυκόρεμα

Ο οικοδομικός Συνεταιρισμός ΠΑΝ νομιμοποίησε τις εκτάσεις του και τώρα κτίζει στην περιοχή Λυκόρεμα σε μια έκταση 2.500 στρεμμάτων. Πρόκειται για οικοδομικό Συνεταιρισμό των υπαλλήλων του υπουργείου Γεωργίας με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την καλή έκβαση της υπόθεσής τους.

Ο οικοδομικός συνεταιρισμός ΑΟΟΑ (αξιωματικών) το 1998 κατάφερε να εντάξει στο σχέδιο πόλης της Νέας Μάκρης έκταση 800 στρεμμάτων. Οι επιτυχίες κάποιων δίνουν κουράγιο και στους υπόλοιπους να συνεχίσουν τις διεκδικήσεις. Στις περιοχές που κάηκαν διεκδικούν εκτάσεις τουλάχιστον δύο οικοδομικοί συνεταιρισμοί και πολλοί ιδιώτες. Ο οικοδομικός Συνεταιρισμός «Αγιος Τιμόθεος» διεκδικεί περίπου 200 στρέμματα στην περιοχή των λατομείων Μουζάκη. Τέλος, υπό τη σκέπη του οικοδομικού Συνεταιρισμού «Αγιος Σύλλας» 25 ιδιοκτήτες διεκδικούν ο καθένας 2 - 4 στρέμματα δάσους.

Είπατε τίποτα;